Mervaniler döneminde 1065 yılında Dicle Nehri üzerinde inşa edilen On Gözlü Köprü, Diyarbakır'ın doğal peyzajı içinde günümüze ulaşan tarihi bir yapı olarak dikkat çekiyor. Google Earth üzerinden elde edilen fotoğraflar ise köprü ve etrafındaki çevresel değişimi özetliyor.
Mimar Übeyd oğlu Yusuf tarafından inşa edilen ve Dicle Vadisi ile Hevsel Bahçeleri'nin oluşturduğu doğal peyzajın bir parçası olan On Gözlü Köprü'nün her iki yakasındaki yapılaşmanın 2016 yılında Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi'ne kayyım atanmasıyla başladığı belirtiliyor. Google Earth fotoğraflarında, 2014 yılında köprü çevresinde herhangi bir yapılaşma görülmezken, 2016 sonrasında yapılaşmanın arttığı gözlemleniyor.
Nehir Yatağındaki Değişim
Dicle Nehri Vadisi ve Hevsel Bahçeleri'nde yapılan bilimsel çalışmalarda bölgede yaklaşık 607 bitki ve 635 hayvan türü tespit edildi. Kuşlar, memeliler ve omurgasız türler için barınak konumundaki bu bölgede, birçok türün neslinin tükenme riski altında olduğu ifade ediliyor. On Gözlü Köprü çevresinde nehir yatağına dökülen moloz ve yükselen yapıların, bölgenin doğal yaşam alanını etkilediği kaydediliyor.
Artış Gösteren İnsan Hareketliliği ve Gürültü
Büyükşehir ve ilçe belediyelerine atanan kayyımların verdiği işletme ruhsatlarıyla bölgedeki insan hareketliliğinin arttığı ve gürültü kirliliğinin yükseldiği belirtiliyor. Köprü üzerindeki işletmeler arasında yer alan düğün salonlarında patlatılan havai fişeklerin, bölgede yaşayan 180 farklı kuş türünün göç yollarını değiştirdiği ve kuş ölümlerine sebep olduğu ifade ediliyor.
Ağaçlandırma İddiaları ve Görsel Kanıtlar
Bölgedeki işletme sahiplerinin ağaçlandırma yapıldığı yönündeki iddialarının aksine, Google Earth fotoğraflarının yıllar içindeki değişimi farklı bir şekilde yansıttığı görülüyor. Sayıları artan işletmelerin sınırlarını genişletmesiyle bölgenin görünümünün dönüştüğü gözlemleniyor.
